stanowisko KPRR - w odpowiedzi na pismo DPEGiŁ UM Woj. Maz. znak PE-ZD-I.7122.12.2021.MO z 1 II 2021 r.
Zarząd KPRR 2021-02-19Klub Przyrodników Regionu Radomskiego po zapoznaniu się z pismem Dyrektora Departamentu Polityki Ekologicznej, Geologii i Łowiectwa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego Tomasza Krasowskiego z dnia 1 lutego 2021 r. (znak PE-ZD-I.7122.12.2021.MO), zwraca się o ponowną, wnikliwą analizę statusu prawnego Obszaru Krajobrazu Chronionego „Dolina Kosówki". Klub, pragnie zauważyć, iż w dniu wyznaczenia Uchwałą Rady Miejskiej w Radomiu Nr 480/2009 z dnia 23 lutego 2009 r. w sprawie wprowadzenia ochrony w drodze wyznaczenia obszaru chronionego krajobrazu „Dolina Kosówki” rada gminy miała kompetencje do podjęcia takiej uchwały zgodnie z obowiązującymi wówczas art. 18 ust. 2 pkt. 15 i art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), w związku z art. 23 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.Zgodnie z ówczesnym brzmieniem tego ostatniego przepisu:"Jeżeli wojewoda nie wyznaczył obszaru chronionego krajobrazu, obszar ten może być wyznaczony przez radę gminy, w drodze uchwały,która określa jego nazwę, położenie, obszar, sprawującego nadzór, ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów oraz zakazy właściwe dla danego obszaru chronionego krajobrazu lub jego części wybrane spośród zakazów wymienionych w art. 24 ust. 1, wynikające z potrzeb jego ochrony. Likwidacja lub zmiana granic obszaru chronionego krajobrazu następuje w drodze uchwały rady gminy".Przepis ten utracił moc na podstawie art. 21 pkt 3 lit b ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie (Dz. U. z 2009 r. poz. 753), która w tym zakresie weszła w życie w dniu 1 sierpnia 2009 r. W ustawie tej wprowadzono szereg zmian w kompetencjach różnych organów w zakresie ustanawiania form ochrony przyrody, w tym zawężono wyznaczanie obszarów chronionego krajobrazu do kompetencji sejmiku województwa. Zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy, do czasu wejścia w życie aktów prawa miejscowego wydanych na podstawie zmienionych nią przepisów, zachowują moc dotychczasowe akty prawa miejscowego wydane na podstawie wcześniejszych upoważnień. Przepisy nie precyzują terminu aktualizacji uchwał ustanawiających lokalne formy ochrony przyrody. Wskazujemy ponadto że w systemie informacji prawnej LEX znajduje się komentarz do ustawy o ochronie przyrody autorstwa Krzysztofa Gruszeckiego, który w sprawie obszarów chronionego krajobrazu powołanych do życia przez rady gmin, zawiera następujące stanowisko:"Obszary chronionego krajobrazu są jedną z tych form ochrony przyrody, które mogły być do czasu wejścia w życie ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie (Dz. U. Nr 92, poz. 753 z późn. zm.) powoływane do życia przez różne organy. Zgodnie z postanowieniami art. 23 ust. 2 u.o.p. aktualnie uprawnienia do tego przysługują wyłącznie sejmikowi województwa. W związku z tym w praktyce mogą pojawić się wątpliwości związane z obszarami chronionego krajobrazu, które zostały powołane do życia przez rady gminy w formie uchwały. W związku z tym, że ustawodawca nie przewidział żadnych rozwiązań przejściowych, nadal one obowiązują bez żadnych ograniczeń czasowych, ale w przypadku wprowadzenia zmian w dotychczasowych rozwiązaniach organem do tego upoważnionym jest już tylko sejmik województwa. Dlatego też biorąc pod uwagę fakt, że zmiana w aktach prawnych wprowadzających formy ochrony przyrody wymaga zachowania tych samych reguł, co przy ich ustanawianiu (była o tym szerzej mowa w komentarzu do art. 16 u.o.p.), w praktyce, dla jasności sytuacji w takich przypadkach, sejmik województwa powinien podejmować uchwałę o ustanowieniu obszaru chronionego krajobrazu z jednoczesnym wygaśnięciem rozwiązań dotychczasowych." (K. Gruszecki [w:] Ustawa o ochronie przyrody. Komentarz, wyd. II, Gdańsk 2020, art. 23.)Rekomendacje Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w sprawie redagowania uchwał sejmików województw dotyczących parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu... podkreślają, "że utrata mocy obowiązujących aktów prawa dotyczących Form Ochrony Przyrody" w tym obszarów krajobrazu chronionego tworzonych uchwałą rad gmin, a "które nie zostały ujęte w wykazach prowadzonych przez wojewodów (regulacje na mocy art.106 ustawy z dnia 13 października 1998r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. poz. 872, z późn. zm.), czy też w skutek upływu okresu określonego w przepisach dostosowujących nie powoduje likwidacji samej FOP. Akty powołujące FOP należą do kategorii aktów normatywnych, które można porównać do swoistych czynności, a które z chwilą wejścia w życie dokonują określonej zmiany w świecie. Dla wyeliminowania z obrotu prawnego tworów prawnych, powołanych do życia na mocy tego typu aktów normatywnych konieczne jest ich zniesienie. Do likwidacji FOP konieczne jest bowiem wydanie przez odpowiednio umocowany organ, którego ustawodawca na mocy przepisów prawa upoważnił do dokonania likwidacji FOP, aktu likwidującego (znoszącego) formę ochrony przyrody.".Ponadto pragniemy zauważyć, iż uchwała Rady Miejskiej w Radomiu Nr 480/2009 z dnia 23 lutego 2009 r. w sprawie wprowadzenia ochrony w drodze wyznaczenia obszaru chronionego krajobrazu „Dolina Kosówki" została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego (Dz. Urz. z 2009 r. Nr 33, poz. 765) i podlegała, jak każdy akt prawa miejscowego, ocenie organu nadzorczego, którym jest Wojewoda Mazowiecki. Obszar znajduje się w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody prowadzonym przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska pod adresem http://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/widok/viewobszarchronionegokrajobrazu.jsf?fop=PL.ZIPOP.1393.OCHK.652Ustanowienie wyznaczenia obszaru chronionego krajobrazu „Dolina Kosówki" było również w listopadzie 2009 r. przedmiotem orzeczeń WSA w Warszawie (sygn. akt VIII SA_Wa 456_09, VIII SA_Wa 457_09, VIII SA_Wa 458_09), które oddaliły powództwa mające na celu wzruszenie powództwa.Również w dokumentach strategicznych przygotowanych przez Marszałka Województwa Mazowieckiego, Obszar Chronionego Krajobrazu został ujęty o czym świadczą załączniki graficzne min w Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego województwa.Zatem w świetle przytoczonych materiałów i komentarzy teza Departamentu Polityki Ekologicznej, Geologii i Łowiectwa Urzędu Marszałkowskiego, iż "funkcjonowanie obszaru chronionego krajobrazu „Dolina Kosówki’ nie ma podstaw prawnych" wydaje się nieuprawniona i wydana po pobieżnej analizie dostępnych źródeł internetowych, które wszakże nie mogą być jedynymi źródłami informacji o aktualności obowiązującego prawa miejscowego.